حکمرانی جهانی

همه به یاد داریم که تا چند سال پیش دانشمندان هسته‌ای ما را نیروهای موساد در تهران ترور می‌کردند (ص. 222)؛ اما سردار سلیمانی برای تحقق امنیت کشور کاری کرد که شما دیگر نمی‌شنوید دانشمند هسته‌ای ما، نخبۀ ما و شخصیت ملی ما به دست عناصر موساد در ایران ترور شود (ص. 246).

در مورد ساکنین کاخ سفید، دلیل عمدۀ اینکه «بلد نیستند یک تیر مستقیم هم شلیک کنند» بیشتر از آنکه به ندانستن آن‌ها مربوط باشد به نتوانستن آن‌ها بازمی‌گردد. نظام سیاست‌گذاری آن‌ها دانسته یا ندانسته دیرزمانی است که به تسخیر (Policy Capture) درآمده است؛ به تسخیر آنچه به «مجتمع نظامی-صنعتی» موسوم است.

اوباما اذعان می‌کند که نامه‌های درون آن پوشۀ بنفش «راهی برای من بود که هرروز به یاد داشته باشم که آنچه انجام می‌دهم فقط دربارۀ من نیست». بدین‌وسیله «اگر به نویسندگان نامه‌ها هم می‌توانستم فرصت بدهم که آن‌ها را دیدم و شنیدم؛ شاید حداقل احساس تنهایی کمتری می‌کردند».

حسین امیرعبداللهیان؛ وزیر امور خارجه ج.ا. ایران، در کتاب «صبح شام» آورده است که آمریکایی‌ها معمولاً هنگام اجرای طرح‌هایشان در منطقه دو مشکل دارند. اولین نگرانی آن‌ها در همه صحنه‌های درگیری این است که مبادا کشته شوند. این مسئله در همه رده‌های آن‌ها وجود دارد. مشکل دوم آمریکایی‌ها این است که اساساً منطقه را نمی‌شناسند.

الگوی تجاوز و عقب‌‌نشینی آمریکا پیش‌تر در ویتنام، اخیراً در افغانستان و به‌زودی در عراق، توصیه اقتصاددان و رجل سیاسی فرانسوی؛ فردریک باستیا را یادآور می‌شود، آنجا که می‌گوید: «...و اینک که سیاستمداران و محسنان تمام این نظام‌هایشان را بی‌ثمر بر سر جوامع اعمال کرده‌اند، باشد که سرانجام در آنجا که کار خود را آغاز کرده بودند، پایانش دهند...»؛ ولی افسوس که به قول آنتونیو گرامشی «تاریخ درس می‌دهد؛ اما شاگردی ندارد»

چه‌گوارا همیشه می‌گفت: «بیایید از مسیرهای مارپیچ بی‌نقشه گذر کنیم» (Let's go down winding secret paths).

سوزان مسی نویسندۀ روسی، به رونالد ریگان رئیس‌جمهور وقت ایالات‌متحده آمریکا ضرب‌المثلی روسیِ «اعتماد کن، ولی راستی‌آزمایی کن» را یاد داد؛ به‌طوری‌که این ضرب‌المثل (Trust, but verify) به یک عبارت پُرکاربرد ریگان حین مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای با شوروی درآمد. به‌نظر می‌رسد مذاکرات احیای برجام در وین نیز مصداق جدال دیگری از اعتماد با راستی‌آزمایی می‌باشد که در این نوشتار دشواری آن موردبررسی قرار گرفته است.

جان.اف.کندی دریکی از سخنرانی‌های خود می‌گوید: «شما نمی‌توانید با مردمی مذاکره کنید که می‌گویند آنچه مال من است، مال من است و آنچه مال شماست قابل‌مذاکره است». مشکل مذاکره با دولت آمریکا دقیقاً به همین رویکرد آن‌ها بازمی‌گردد.

از این به بعد، بسیار بعید است که اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی وارد تعاملی با ایران شوند که مدت‌زمان آن بیشتر از 180 روز باشد. این بازه زمانی، معمولاً در اسناد و دستورالعمل‌های آمریکائی ذکر می‌شود.

یک دلیل همکاری استراتژیک موضوع این نوشتار به اهمیت روزافزون مفهوم «اوراسیای بزرگ‌تر» در میان حلقه‌های روسی بازمی‌گردد که حاوی چرخش روسیه به شرق و شرق دور است.

وقت آن رسیده است که به‌جای ادامۀ تمرکز بر ترتیبات صادرات نفتی از مرزهای جنوبی ایران، بر روی تشریفات پیچیده‌تر صادرات غیرنفتی از مرزهای شمالی ایران به اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا بیشتر تدبیر کرد.

دیک چنی (معاون اول آمریکا در زمان جورج بوش پسر) زمانی گفته بود: «شیوۀ زندگی آمریکایی اصلاً جای چانه‌زنی ندارد». واقعیت‌های بی‌رحم دربارۀ ذخایر منابع دنیا تضمین می‌کنند که شیوۀ زندگی آمریکایی تغییر خواهد کرد. حقایق مربوط به منابع دنیا را نمی‌توان با چانه‌زنی از هیچ به دست آورد.