حکمرانی جهانی

برتون وودز زنجیر زد؛ دلار، شاه شد. نیکسون طلا را کنار زد و دلار را آزاد کرد تا بی‌پشتوانه فرمانروایی کند. ریاض تسلیم شد؛ نفت فقط با دلار معامله شد و انرژی به خراج آمریکا بدل شد. دلار شد پادشاه خزانه‌های جهان و در ۹۰٪ معاملات، اسمش هست. سرپیچی؟ تحریم.

شاید حتی سرسخت‌ترین طرفداران تجارت آزاد هم چنین سناریویی را پیش‌بینی نکنند؛ اما با احتمال زیاد در زمانۀ بازگشت دوباره ترامپ به قدرت، تشدید جنگ‌های تجاری گازی اهمیت زیادی پیدا خواهد کرد. شاید اختلاف‌نظرهای پیرامون آن اتحاد محکم بین صنعت انرژی و دولت ترامپ را فروبپاشد.

دونالد ترامپ یک فرمان اجرایی را امضا کرد که به وزارت دادگستری دستور می‌دهد تا اجرای قانونی را متوقف کند که شرکت‌های آمریکایی را از رشوه دادن به مقامات دولت‌های خارجی برای برنده شدن یا حفظ تجارت منع می‌کند. ترامپ هنگام امضای این فرمان به خبرنگاران گفت: «این به معنای تجارت بسیار بیشتری برای آمریکا خواهد بود. قوانین ایالات‌متحده سخت‌گیرانه‌تر از سایر کشورها است و آمریکا را در مضیقه قرار می‌دهد.»

یک ضرب‌المثل چینی می‌گوید: «سوارشدن بر ببر ساده است؛ اما پیاده شدن دشوار است؛ زیرا ببر سواره‌اش را می‌خورد». با این اوصاف، از یک‌سو شی جین‌پینگ بدون شک دشمنان داخلی زیادی برای خود دست‌وپا کرده است. وقتی دیگر در قدرت نباشد آن‌ها به سمتش حمله خواهند برد. شی جین‌پینگ احتمالاً از ترس جان خود و سلامت خانواده و هم‌پیمانانش، به هر قیمتی در قدرت خواهد ماند.

بر اساس نظریه ریملند، آمریکا از اسرائیل برای حفظ کنترل بر خاورمیانه، جلوگیری از نفوذ رقبای جهانی و حفاظت از مسیرهای تجاری استفاده می‌کند. به همین دلیل، رابطه این دو کشور فراتر از یک اتحاد دیپلماتیک بوده و بخشی از یک راهبرد ژئوپلیتیکی کلان محسوب می‌شود.

آقای ترامپ در صحبت‌های هیجانی خود می‌گفت که مالیات بر درآمد را به‌طور کامل با تعرفه‌ها جایگزین می‌کند. اداره «خدمات درآمد خارجی» این اطمینان را ایجاد خواهد کرد که خارجیان -و نه آمریکایی‌های سخت‌کوش- هزینه‌های دولت را می‌پردازند. این گفتمان برای بازاریابی عالی، اما درواقع مزخرف است. این مصرف‌کنندگان آمریکایی هستند که به‌جای خارجیان هزینه‌های تعرفه را از طریق قیمت بالاتر کالاهای وارداتی می‌پردازند. همچنین تعرفه نمی‌تواند جای مالیات بر درآمد را بگیرد.

نظریه‌ای هست که می‌گوید قدرت دست کسی است که اقیانوس‌ها را در کنترل خود دارد و حالا در شمالی‌ترین جزیره کره زمین که 56 هزار نفر جمعیت دارد، اقیانوس جدیدی متولدشده است. درواقع هرجایی که آب‌های آزاد وجود داشته باشند، کشورهایی هم وجود دارند که به‌دنبال کنترل این اقیانوس‌ها می‌گردند. اقیانوس شمالی همیشه منجمد، متروک و برای نیروهای دریایی کشورهایی که به‌دنبال قدرت و نفوذ بودند، غیرقابل‌دسترس بوده است.

ادغام‏‏‏‏‌شدن در اقتصاد بین‏‏‏‏‌الملل، برنده‏‏‏‏‌ها و بازنده‏‏‏‏‌هایی را ایجاد می‌کند؛ اما با وجود منافع بسیار بیشتر ادغام، این نکته هنوز کامل درک نشده که چرا «بازنده‏‏‏‏‌ها» اغلب دستور کار سیاستی را تعیین می‌کنند.

بدون تردید ترامپ می‌گوید مشکلات موجود مشکل جهان هستند نه آمریکا. مردم آمریکا می‌توانند بدون فشار مسئولیت‌های خارجی به زندگی ادامه دهند، اما تجربه دو جنگ جهانی و فروپاشی تجارت در دهه 1930 نشان می‌دهد که موضوع به این سادگی نیست.

ائتلاف مشارکت امنیت معدنی (Mineral Security Partnership) یک ابتکار بین‌المللی است که با هدف تضمین تأمین پایدار، مسئولانه و ایمن مواد معدنی حیاتی که در صنایع فناوری پیشرفته و انرژی‌های تجدیدپذیر کاربرد دارند، شکل‌گرفته است.

به نظر می‌رسد که در جهان پر از شبکه‌ها مفهوم شریک و کالای راهبردی مفهومی گذرا خواهد بود.

عربستان نمی‌خواهد با اعلام رسمی پیوستن به بریکس، رابطه‌اش با شرکای غربی‌اش را دچار دردسر کند. جالب اینجاست که هند هم‌چنین سیاستی را در پیش گرفته و کاملاً با ایده واحد پولی بریکس مخالفت کرده است.