تجارت بین‌الملل

سیزدهمین کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی (MC13) قرار است از 26 تا 29 فوریه 2024 (7 تا 10 اسفند 1402) در ابوظبی/ امارات متحده عربی برای بررسی تأثیر تغییر کارکرد سیستم تجاری چندجانبه (Multilateral Trading System) و اقدام در مورد اصلاحات و آینده کاری سازمان تجارت جهانی برگزار شود.

درحالی‌که اقتصاددانان در حوزه تجارت بین‌الملل به ما می‌گویند که توافق‌های چندجانبه بالاترین و بهترین شکل آزادسازی تجارت هستند، تجربه جمعی در دهه‌های اخیر روشن کرده است که هیچ اجماع سیاسی در مورد آنچه اقتصادهای بزرگ از سیستم تجارت جهانی می‌خواهند و نقشی که سازمان تجارت جهانی باید ایفا کند وجود ندارد و اگر اجماع سیاسی اساسی وجود نداشته باشد، دستیابی به اصلاحات نهادی امری دشوار است.

هرچند عملیات حماس یک اقدام مستقل و ناشی از انباشته شدن ظلم افزایشی و وقیحانه رژیم اسرائیل بوده است، ولی یکی از عوامل مؤثر بر نحوه موضع‌گیری اعلامی یا اعمالی کشورها، ملاحظات آن‌ها در قبال آیمِک است و این موضوع می‌تواند در تداوم یا تعیین سرنوشت این نبرد، مهم و تعیین‌کننده باشند.

مت پوتینگر؛ مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، گفت که ما یک بچه کوسه را دیدیم و گمان کردیم می‌توانیم آن را به دلفین تبدیل کنیم؛ به غذا دادن به کوسه ادامه دادیم و اکنون با یک کوسه بزرگ روبه‌رو هستیم.

شی جین‌پینگ؛ رهبر مقتدر چین، برای مقابله با تلاش آمریکا در مهار بلند‌پروازی‌های چین از مقررات‌گذاران چینی خواست تا در آنچه او «نبرد حقوقی بین‌المللی» (International Legal Struggle) می‌خواند با ارعاب غربی‌ها به مقابله برخیزند. درنتیجه، مجموعه‌ای از قوانین تدوین شد که چارچوبی را برای واکنش محکم‌تر چین به جنگ‌افزار تجاری آمریکا فراهم می‌کند.

نیل فرگوسن در این مطلب تصریح می‌کند که ایالات‌متحده امروز به‌نوعی در وضعیت امپراتوری بریتانیا در دهه 1930 قرار دارد. اگر اشتباهاتی را که دولت‌های بریتانیا در آن دهه مرتکب شدند تکرار کند، آمریکا که ازنظر مالی بیش‌ازحد دست‌به‌جیب شده، نمی‌تواند ترکیب روسیه، ایران و چین را از خطر درگیری هم‌زمان در سه صحنه بازدارد: اروپای شرقی، خاورمیانه و شرق دور.

یکی از نقاط ضعف راهبردی ایران، نبود بندرها عمیق است. بندرها جنوبی ایران، مانند بندرعباس توانایی پهلو گرفتن کشتی‌های ۲۵۰ هزار تنی را ندارند، درنتیجه محموله‌های ارسالی به ایران ابتدا باید در امارات متحده عربی تخلیه و سپس با کشتی‌های کوچک‌تر به ایران ارسال شود. گذشته از صدها میلیون دلاری که ایران از دست می‌دهد، این کشور همواره در برابر بسته شدن تجارت دریایی خود توسط امارات آسیب‌پذیر است.

بایـدن بیشـتر بـر رقابـت تمرکـز دارد تـا فریبـکاری. هدف او جدا شدن از چیـن نیسـت، بلکـه ایجـاد چیـزی اسـت کـه مشـاور امنیـت ملـی ایالات‌متحده؛ جیـک سـالیوان، آن را «حیـاط کوچـک بـا حصـار بلنـد» (Small Yard with a High Fence) می‌نامد.

جان‌مایه کلام این است کــه کسب‌وکارها نگــران ورشکســتگی هســتند کــه نــه بــه دلیــل درک نادرســت از بــازار یــا سرمایه‌گذاری احمقانــه؛ بلکــه درنتیجه مســائل مرتبــط بــا ژئوپلیتیــک اســت.

به‌آسانی می‌توان دریافت که تجارت بین‌الملل هیچ‌گاه «لیبرال» نبوده و نخواهد بود. پس تا اطلاع ثانوی جاوید باد: تجارت بین‌الملل امپریالیستی...

دوست‌سپاری و نزدیک‌سپاری همان حمایت گرایی (Protectionism)، سیاست صنعتی (Industrial Policy) و بلوک های ژئوپلیتیک (Geopolitical Blocs) هستند با پوششی از توجیهات دیگر.

آنچه امــروزه در جهان به‌عنوان دوست‌سپاری مطرح می‌شود، چیزی نیســت جز جدایی از چین. اینجا خبر خاصی از همکاری هوشــمندانه بین‌المللی نیست و بنابراین ریسک ضررهای اقتصادی و آسیب‌پذیری بسیار بالاست.