تجارت بین‌الملل

این اولین‌بار نبود که هتل پلازا نقشی مهم ایفا می‌کرد. هفت سال پیش‌تر، این هتل پذیرای مذاکره‌کنندگان «پیمان پلازا» بود که به امضای آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ژاپن و آلمان غربی رسید و در آن مقرر شد ارزش دلار در برابر ین و دویچه‌مارک کاهش یابد.

در راستای اجرای ماده ۸ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور مصوب 15/ 2/ 1398 و با هدف ایجاد بسترهای جدید برای ارائه شیوه‌های نوین تأمین مالی، سامانۀ «فکتورینگ مطالبات قراردادی» وزارت امور اقتصادی و دارایی، پس از حدود یک سال بهره‌برداری آزمایشی، از تاریخ 18/ 4/ 1403 به‌طور رسمی در دسترس عموم فعالان تولیدی و خدماتی کشور قرار گرفت.

به‌تدریج سهم بخش دولتی در تجارت خارجی بیشتر شده و به‌‌رغم اعلام مغایرت دولتی کردن بازرگانی خارجی با موازین شرع، دولت به مداخله نظارت، کنترل و انحصار بازرگانی خارجی ادامه داده و بخش خصوصی نیز به هیچ روشی قادر به تضمین امنیت خود و حفظ منافع خود نیست.

ایالات‌متحده برای اجرایی ساختن این ضربات به قانـون تجـارت سـال 1974 خود استناد می‌کند. برای مقابله با رویه‌های تجاری ناعادلانه کشورهای طرف تجارت با ایالات‌متحده بخـش 301 این قانون بـه دفتـر نماینـده تجـاری ایالات‌متحده (United States Trade Representative) اختیـار می‌دهد تـا بـا اقدامـات تجـاری ناعادلانه دولت‌های خارجـی مقابلـه کنـد.

اصولاً نهضت جهانی برای کاهش آزادسازی کربن باعث افزایش تقاضا برای مواد معدنی‌ای شده که نقشی حیاتی در فناوری‌های انرژی پاک و خودروهای برقی ایفا می‌کنند. ازجمله این مواد معدنی می‌توان به لیتیوم، نیکل، کبالت، گرافیت، مس، آلومینیوم و عناصر نادر خاکی اشــاره کرد.

نگاه ایالات‌متحده به این نهاد، به‌درستی در عمل‌کننده تجاری این کشور خلاصه شد، آنجا که جلسه وزیران را پیش از موعد ترک کرد. با وجود هیاهوی واشنگتن درباره مخالفت‌ها با تجارت آزاد در سطح جهانی، ایالات‌متحده در باطن انزجار عمیقی از جهانی‌‌‌‌‌سازی دارد.

مسلم است که ایران باید به نقش آذربایجــان، گرجســتان، قزاقســتان و ترکیــه در توسعه کریدورهای شرقی – غربی؛ به‌ویژه کریدور میانی، توجه ویژه نشان دهد؛ زیرا که نفوذ چین در بخش اقتصادی سرمایه‌گذاری این کریدورها می‌تواند به خنثی‌سازی نقش ژئوپلیتیک ایران منجر شود.

درحالی‌که مشکلات کانال سوئز به مسائل ژئوپلیتیک مربوط می‌شود، مشکلات کانال پاناما ناشی از تغییرات آب‌وهوایی و خشکسالی‌هایی است که انتظار می‌رود با گرم شدن کره زمین بدتر نیز بشوند. آبراه‌ بندهای کانال پاناما که اقیانوس اطلس را از طریق دریاچه گاتون به اقیانوس آرام متصل می‌کنند، در آستانه رسیدن به نقطه‌ای هستند که عمق آن‌ها برای عبور بزرگ‌ترین کشتی‌های کانتینردار کافی نیست.

آمریکا باید درسی از چند دهه اخیر را بیاموزد و آن درس این است: واقعاً برای این قبیل مشکلات راه‌حل نظامی وجود ندارد و باید خیلی مراقب باشد. اسرائیل هم نمی‌تواند مشکلاتش را در غزه از روش نظامی حل کند. آن‌ها هم دارند همان درسی را می‌آموزند که ایالات‌متحده بعد از یازده سپتامبر در چند کشور و با درد آموخت.

معاریو در خاتمه گزارش خود می‌نویسد که بدون شک ایران به‌عنوان کشوری در آستانه هسته‌ای شدن، از قدرت سیاسی، اقتصادی و انرژی همراه با جرئت، توسعه و انگیزه بالا به‌ویژه با توجه به کشف میدان لیتیومی برخوردار است. انتظار می‌رود بسیار بیشتر از اکنون خطرناک شود.

به‌طور کل مســئله پیچیده‌تر از چیزی است که در سخنرانی سیاستمداران می‌شنویم. اگر شرکتی بخواهد سبدی از دارایی داشته باشد که از رشد جهانی سود می‌برد، نمی‌تواند خود را از دامنه تأثیر چین بیرون بکشد.

عصر حاضر، ازیک‌طرف دوران بهره‌وری از موقعیت ژئوپلیتیکی در راستای تأمین منافع ملی می‌باشد. تلاش کشورها برای مبدل شدن به مرکز لجستیکی منطقه خود و جذب سرمایه در این حوزه حکایت از آن دارد. از طرف دیگر بازتوزیع‌‌‌‌ منابع‌‌‌‌ قدرت و ثروت در اقتصاد سیاسی‌‌‌‌ بین‌الملل نیز سرعت‌‌‌‌ گرفته است. چین‌‌‌‌ و ایالات‌متحده در کانون روند بازتوزیع‌‌‌‌ قدرت و بازنویسی‌‌‌‌ قواعد در اقتصاد سیاسی‌‌‌‌ بین‌المللی‌‌‌‌ قرار دارند.