حقوق تجارت

كنوانسيون سازمان ملل متحد راجع به استفاده از ارتباطات الکترونیکی در قرارداد‌های بین‌المللی به دنبال تغییر ساختارهای حقوقی داخلی و یا تحمیل دیدگاهی خاص به حقوق تجارت بین‌المللی نیست؛ بلکه با طرح مسائل، اصول و قواعد گوناگون مرتبط با قراردادهاي الكترونيكي و ارتباطات الكترونيكي و شناسـايي و اعتبـاردهی حقـوقي به این ارتباطات و وضع بی‌طرفی فني، به ایجاد «فهم مشترک در تجارت الکترونیکی» می‌پردازد.

ایدۀ «بندیکت کهلر» در کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» با تحلیل «ماکسیم رودنسون» در کتاب «اسلام و سرمایه‌داری» که مدعی بود نهادهای سرمایه‌داری و بازارهای آزاد در صدر اسلام ریشه دارند، قرابت دارد. درواقع ازنظر اینان سرمایه‌داری در ریشه‌اش با دین مطابقت داشته؛ اما در طول زمان ازمیان‌رفته است.

تصویب لایحۀ تجارت از مجلس هفتم (1387 - 1383) در دستورِ کار قرار گرفته و هنوز هم چشم‌انداز روشنی برای زمان خاتمۀ تصویب آن قابل‌تصور نیست. نگارنده بر این نظر است که تکرار تفکر قبلی، منجر به تکرار نتایج قبلی می‌شود! سرنوشت لایحۀ تجارت را باید از سَر، نوشت شاید این‌بار کمی بهتر نوشت.

ازآنجاکه رسیدهای انبار ابزارهای قابل معامله هستند، می‌توان آن‌ها را معامله کرد، فروخت، مبادله کرد، یا به‌عنوان وثیقه برای حمایت از استقراض استفاده کرد یا برای تحویل در مقابل یک ابزار مشتقه مانند «قرارداد آتی» پذیرفت.

انحصار تجارت خارجی دولت از پهلوی تا جمهوری اسلامی نه‌تنها دلایل توجیهی ضرورت وضع آن‌ها را نتوانست منتفی کند؛ بلکه عملاً مسئلۀ جدی افزایش مداخله و تصدی‌گری دولت نه‌تنها در تجارت خارجی بلکه به کل اقتصاد تجاری ایران هم فراگُستری یا متاستاز گردید تا این روایت همچنان باقی بماند!

رفتن به سمت تصویب آیین دادرسی تجاری به جهت «اداي هم‌شکلی» و «تحمل بار زودهنگام» گرفتار این اصلاح نهادی را گرفتار «دام‌های قابليت» می‌کند درحالی‌که تشکیل، تعدد و تقویت همین دادگاه‌های عمومی فعلی ولی با تخصص تجاری از این ایراد نهادی فاصله دارد.

برای صنایع‌دستی تعداد ۲۳۰ رشته برشمرده شده است. در یک وضعیت مطلوب رونق عملی این قابلیت وجود دارد که اصفهان به قطب حراج صنایع‌دستی و تبریز به مرکز حراج صنعت فرش تبدیل شوند.

در این نشست که نودوششمین جلسۀ زنده (لایو) انجمن حقوق‌شناسی بود و با همکاری موسسه فرهنگی/هنری حقوق و هنر برگزار می‌شد مباحث مهمی از حقوق حراج آثار هنری برای علاقمندان مطرح شد.

این مجله رادیویی یکی از پُرمخاطب‌ترین برنامه‌های رادیو اقتصاد که به‌صورت زنده و مستقیم در بخش شبانگاهی رادیو اقتصاد پخش می‌شد.

کسب‌وکارهای کاربر محور در پی آسیب زدن به منافع عمومی نیستند؛ حتی اگر محصولات جانبی آن‌ها اثرات منفی داشته باشند. اساساً به همین جهت است که تحت عنوان اقتصاد مشارکتی یا پلت‌فورمی مورد شناسایی‌ قرار گرفته‌اند.

به‌نظر می‌رسد سند امنیت قضایی مصوب 16. 7. 1399 رئیس محترم قوه قضاییه نیز تشکیل دادگاه‌های عمومی تخصصی تجاری به‌جای تصویب لایحۀ آیین دادرسی تجاری را کافی دانسته است.

به‌جای تعیین تکلیف لایحۀ آیین دادرسی تجاری جهت ایجاد «دادگاه تجاری» بهتر است به تشکیل، تعدد و تقویت «دادگاه‌های عمومی تخصصی تجاری» علاقه نشان داده‌ شود. به این منظور در این نوشتار به استفاده از ظرفیت‌های «آیین‌نامه شیوه تشکیل شعب تخصصی مراجع قضایی» مصوب 28. 2. 1398 رئیس محترم قوه‌قضاییه توصیه گردید.