اين نوشتار در تاريخ ششم آذرماه ۱۴۰۰ در روزنامه آفتاب یزد منتشر شده است.

ساماندهی حراج آثار هنری در ایران 

بازار جهانی هنر در سال 2020 در حدود 50 میلیارد دلار اعلام گردیده که به دلیل کرونا 14 میلیارد دلار کمتر از سال 2019 می‌باشد. برای این حجم از بازار برای سال 2020 تعداد 31 میلیون معامله و برای سال 2019 بیشتر از 40 میلیون معامله گزارش شده است. سهم کشورها از بازار جهانی هنر در سال 2020، برای آمریکا 42 درصد، برای انگلیس و چین هرکدام 20 درصد، فرانسه  6 درصد و باقیمانده برای مجموعۀ کشورهای جهان اعلام گردیده است.

به نظر می‌رسد سهم اقتصاد هنر در ایران ناچیز است و به دلیل نبود آمار و اطلاعات سهم حراجی‌ها در اقتصاد هنر را هم نمی‌توان حساب کرد. در ادامه در حد بضاعت به‌ضرورت و نحوۀ تدبیر سامان این حوزه در ایران پرداخته شده است.

اهمیت هنر در توسعه

چهار سرمایه به‌عنوان منابع تولید سرمایه قلمداد می‌شوند. دو سرمایه اقتصادی و انسانی بعد مادی توسعه که رفاه را به دنبال دارند و دو سرمایه اجتماعی و نمادین بعد غیر‌مادی (رفتاری، نهادی) توسعه که رضایت را به دنبال دارند را شکل می‌دهند. هنر، منبع تولید دو سرمایه اجتماعی و نمادین برای توسعه می‌باشد.

اهمیت اقتصاد هنر

به گفته رسول بیدرام؛ استادیار گروه اقتصاد هنر دانشگاه هنر اصفهان، اقتصاد فرهنگ و هنر، معرفتی میان‌رشته‌ای است که جنبه‌های اقتصادی این فعالیت‌ها را با استفاده از تئوری‌های علم اقتصاد، موردمطالعه قرار می‌دهد. درواقع اقتصاد هنر کاربرد نظریه اقتصادی برای تجزیه‌وتحلیل فعالیت‌های فرهنگی و هنری است. اقتصاد فرهنگ و هنر بررسی عرضه و تقاضای کالاهای فرهنگی هنری است.

یکی از پایه‌های تقویت اقتصاد بدون نفت از تقویت اقتصاد خلاق و جایگزینی صادرات دستاوردهای هنری و فرهنگی آن به‌جای نفت می‌گذرد. مأموریت اقتصاد فرهنگ و هنر یا اقتصاد خلاق بررسی سامان تربیت متخصصانی است که بتوانند با استفاده از اقتصاد خلاق راهی به‌سوی اقتصاد بدون نفت باز کنند.

اهمیت بازار هنر

اگر کالای هنری بازار داشته باشد ارزش‌گذاری بر اساس بازار صورت می‌گیرد. «ارزش هر کالا» ترکیبی از ارزش مصرفی و ارزش اقتصادی آن است. «ارزش مصرفی» هر کالا، همان مطلوبیت و رضایتمندی حاصل از مصرف کالاست که تأثیر فیزیولوژیک و روانی‌ای است که انسان‌ها از مصرف کالا به دست می‌آورند و «ارزش اقتصادی» هر کالا، همان ارزش مبادله‌ای است که در بازار تعیین می‌شود. ارزش هر کالا به وسیله سازوکار قیمت‌ها تعیین می‌شود و قیمت‌ها درجه ارزش هر کالا هستند. به‌عبارت‌دیگر عقربه ارزش‌سنج کالاها، سازوکار قیمت‌هاست و قیمت، مقدار واحدهای ارزش را در هر واحد کالا نشان می‌دهد. بنابراین ارزش، ترکیبی از ارزش مصرفی و اقتصادی است که ارزش اقتصادی از تولید شروع می‌شود. به عبارتی، عوامل تولید (همچون نیروی کار، سرمایه، منابع طبیعی، زمین و فنّاوری) باهم ترکیب شده و کالا به وجود می‌آید. اگر این کالا مبادله یا مصرف نشود ارزش آن «منفی» و عبارت است از هزینه یا استهلاک عوامل تولید که به‌منظور خلق یک کالا به‌کاررفته است. ارزش یک کالا زمانی «مثبت» است که مبادله یا مصرف شود. بنابر‌این آن چیزی که ارزش را به وجود می‌آورد مبادله است، اگرچه منشأ ارزش، تولید است اما این مبادله است که ارزش را ایجاد می‌کند و قیمت معیاری است برای اندازه این ارزش.

اهمیت حراج آثار هنری

حراجی مهم‌ترین بازار آن آثار خاص است که به‌نوعی اقتصاد استثنایی هنر است و ارزش‌گذاری آن عمدتاً بر اساس اطلاعات و لابی‌های فراوانی است که قبل از حراجی صورت می‌گیرد. بازار هنر به دودسته تقسیم می‌شود: در نوع اول کالاهای هنری مبتدی یا نیمه‌حرفه‌ای ارائه می‌شود که معمولاً بر اساس عرضه در بازار عمل می‌شود و در نوع دوم که مربوط به کالاهای خاص، فاخر و کاملاً حرفه‌ای است در حراجی‌ها ارزش‌گذاری می‌شود. در بحث ارزش‌گذاری کالاهای هنری در حراجی‌ها حتماً لابی‌های قدرتمند در آن نقش دارد و اطلاعات نقش خیلی مهمی دارند.

خود حراجی نیز دو قسم بازار را بسته به نوع اثر هنری مورد معامله شکل می دهند: «بازار اولیه» که در آن به حراج آثار از طرف خود خالق یا هنرمند پرداخته می‌شود و «بازار ثانویه» که در آن آثار خالق یا هنرمندی توسط خریدار قبلی فروخته می‌شود. وقتی اثر هنری از دستان خالق یا هنرمند خود خارج می‌شود، ارزش تجاری آن به‌طور گسترده از طریق اصل عرضه و تقاضا تعیین می‌شود؛ اما این موضوع می‌تواند توسط او مدیریت شود.

در حراجی‌ها ابتدا صاحب اثر به شکل مخفیانه و محرمانه «قیمت رزرو یا ذخیره» را به مسئول حراجی و کسی که قیمت را قرار است اعلام کند می‌گوید و این حداقل قیمت است. یعنی قیمت پیشنهادی اولیه که هنرمند حاضر نیست پایین‌تر از آن اثرش را بفروشد. پس شروع قیمت بالاتر از قیمت رزرو است. سپس دو روش هلندی و انگلیسی برای برگزاری حراج می توان داشت. در «روش انگلیسی» از قیمت پایین به بالا به‌صورت افزایشی و در «روش هلندی» از قیمت بالا به پایین به‌صورت کاهشی قیمت‌ها را اعلام می‌کنند. تا قیمتی که چکش بخورد و آن قیمت قیمتی است که فروخته می‌شود.

قیمت‌گذاری آثار هنری

شرط اصلی برای جمع‌آوری هنر و طراحی میل و علاقه ذاتی به یک شی‌ء است. این موضوع ارتباط اولیه میان بیننده و شیء است. برای رسیدن به ارزش بازار یک اثر هنری، چندین ویژگی را باید شناخت و به دقت آن‌ها را بررسی کرد: منشأ؛ شرایط و اصالت؛ کیفیت در معرض قرار گرفتن.

زمانی که یک اثر هنری وارد بازار ثانویه می‌شود، این اثر به یک تاریخچه مالکیت دست پیدا می‌کند که به آن «منشأ» می‌گویند. تعیین دقیق درجه‌ای که در آن منشأ ممکن است ارزش یک اثر هنری را افزایش دهد کار بسیار دشواری است اما اگر یک مجموعه‌دار مشهور مالک سابق آن باشد به یک اثر هنری متوسط ارزشی بیشتر از یک اثر بزرگ می‌دهد که تمامی ارزش خود را به خاطر شایستگی‌های خودش به دست آورده است.

نتایج حراجی‌ها به اشکال و ترکیب‌های مختلف به‌صورت آنلاین در دسترس است، یکی از محبوب‌ترین سایت‌هایی که این اطلاعات را در‌بر دارد سایت artnet.com است. بدین ترتیب تاریخچه فروش و تصاحب اثر هنری و قیمت‌های اخیر آثار مشابه همان هنرمند به دست می‌آید.

گزارش «شرایط و اصالت» یک سند جزءبه‌جزء بوده که نتیجه بررسی‌های فیزیکی اثر هنری از سوی متخصصان در این زمینه را در‌بر دارد.

بااینکه عوامل زیادی روی ارزش‌گذاری تجاری یک اثر هنری نقش دارند، اکثر آن‌ها نسبی بوده و تعداد کمی از این عوامل تجربی هستند. اما هیچ‌کدام به‌اندازه «کیفیت» روی قیمت یک اثر هنری تأثیر ندارد. هیچ دونفری که در حال مشاهده یک نقاشی، مجسمه یا تابلو هستند، تجربه‌ای مشابه باهم نخواهند داشت. چشمان آن‌ها اطلاعات مشابهی را دریافت می‌کند ولی مغز آن‌ها این اطلاعات را به طرق مختلفی پردازش می‌کند. تسلط بر محیط، وضوح اجرا و اقتدار در بیان، معیارهای حیاتی قابل‌اجرا برای هر اثر هنری صرف‌نظر از سبک یا موضوع آن است. هنرمندان همیشه بهترین قضاوت را نسبت به کارهای خود ندارند و نیاز مالی یا خودستایی ممکن است باعث شود تا آن‌ها کارهایی با کیفیت نامناسب را برای فروش ارائه دهند.  آثار هنری ممکن است به‌وسیله بررسی آیتم‌های مشابه و قابل‌مقایسه در بازار ارزش‌گذاری نسبی شود. متغیرهای متعددی روی قابل‌مقایسه بودن تأثیر می‌گذارد که مهم‌ترین آن تاریخچه فروش است. اگر هنرمندی برای اولین بار در یک حراجی شرکت کند و تنها 10 فروش عمومی داشته باشد، هر تحقق قیمتی برای تعیین ارزش اثر هنری مهم خواهد بود. درحالی‌که یک هنرمند اغلب در حراجی‌ها حضورداشته باشد و در حدود 200 یا حتی دو هزار سابقه فروش آثار داشته باشد، یافتن قیمت متوسط برای آثار قابل‌مقایسه برای فهم ارزش کنونی اثر او حیاتی خواهد بود.

ساماندهی اقتصاد هنر در ایران 

رونق‌دهی لفظی و عملی به گفتمان اقتصاد فرهنگ و هنر به‌عنوان پایۀ یک اقتصاد خلاق پیش‌نیاز غیرقابل‌انکار ساماندهی به اقتصاد این حوزه است.

در جهت ایجاد رونق لفظی رشته اقتصاد هنر در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه هنر اصفهان از سال 1391 ایجاد گردیده است. همچنین ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از سال 1392 تشکیل گردید. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال 1394 کمیته پیگیری اقتصاد خلاق در نظر گرفته شده است.

برای صنایع‌دستی تعداد 230 رشته برشمرده شده است. در یک وضعیت مطلوب رونق عملی این قابلیت وجود دارد که اصفهان به قطب حراج صنایع‌دستی و تبریز به مرکز حراج صنعت فرش تبدیل شوند. 

ساماندهی حراج آثار هنری در ایران 

هیئت‌وزیران در جلسه مورخ 1384.5.5 آیین‌نامه مدیریت‌، ساماندهی‌، نظارت و حمایت از مالکان و دارندگان اموال فرهنگی- تاریخی منقول مجاز را تصویب نمود. به‌موجب تبصره (2) به ماده 29 این آيين‌نامه الحاقی 17. 11. 1397: صدور مجوز برنامه‌ها و فعاليت‌هاي مربوط به برگزاري نمايشگاه‌ها، جشنواره‌ها و مسابقات فرهنگي، هنري و حراج و فروش آثار هنري تجسمي شامل نقاشي، ارتباط تصويري، عکاسي و مجسمه‌سازي که از زمان توليد آن‌ها بيش از صدسال نگذشته باشد با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است. حکم اين تبصره شامل حراج و فروش آثار و نفايس ملي نيست.

هیئت‌وزیران در جلسه 8. 8. 1398 در اجرای مواد (۲۹) و (۳۰) آییننامه مدیریت، ساماندهی، نظارت و حمایت از مالکان و دارندگان اموال فرهنگی ـ تاریخی منقول مجاز مصوب 5. 5. 1384 و اصلاحات بعدی آن، دستورالعمل اجرایی تجارت اموال فرهنگی ـ ‏تاریخی و هنری منقول مجاز را تصویب کرد.

«پروانه اشتغال به تجارت» مجوزی است که طبق ضوابط این دستورالعمل به‌منظور تجارت اموال فرهنگی ـ تاریخی و هنری منقول مجاز موضوع این دستورالعمل، با امضای وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی یا نماینده مجاز وی، برای مدت معین برای شخص واجد شرایط صادر میشود (بند (5) ماده 1 این دستورالعمل).

«پروانه حراج» پروانهای که در چهارچوب بند (۵) این ماده (دارندگان پروانه اشتغال به تجارت) به‌صورت موردی و فصلی یا دورهای برای حراج اموال موضوع این دستورالعمل به شرکتهای موضوع قانون تجارت داده میشود (بند (8) ماده 1 این دستورالعمل).

صدور مجوز حراج و فروش آثار هنری تجسمی شامل نقاشی، ارتباط تصویری، عکاسی و مجسمهسازی که از زمان تولید آن‌ها بیش از صدسال نگذشته باشد، با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. حکم این ماده شامل حراج و فروش آثار و نفایس ملی نیست (ماده 8 این دستورالعمل).

شرکتهای تجارت اموال فرهنگی ـ تاریخی و هنری منقول مجاز دارای پروانه حراج، موظف‌اند اقدامات زیر را انجام دهند: ۱) راهاندازی پایگاه اینترنتی شرکت بهگونهای که برای عموم قابل‌دسترسی باشد. 2) اعلام مشخصات کارشناسی اموال فرهنگی ـ تاریخی و هنری منقول مجاز موردنظر برای حراج و قیمت پایه هریک از آن‌ها حداقل دو ماه قبل از برگزاری هر حراج، به‌صورت کتبی به وزارت. وزارت ظرف یک ماه از تاریخ دریافت سوابق، اطلاعات دریافتی را بررسی و نسبت به صدور یا اعلام عدم امکان صدور مجوز برگزاری حراج، اقدام خواهد کرد. 3) اعلام عمومی تاریخ و محل برگزاری حراج به همراه مشخصات کارشناسی و قیمت پایه هر یک از اموال موضوع حراج به نحو مقتضی از طریق پایگاه اینترنتی شرکت یا سایر وسایل ارتباط‌جمعی بعد از اخذ مجوز از وزارت. 4) انتشار تمامی اطلاعات مربوط به اموال ارائه‌شده جهت شرکت در هر نوبت حراج در یک مجلد با درج تصاویر، اطلاعات تخصصی و قیمت پایه هر اثر به زبان فارسی و حداقل یک‌زبان دیگر تا یک ماه قبل از تاریخ حراج. 5) تکمیل برگه (فرم) مشخصات هریک از آثار ارائه‌شده در حراج در سه نسخه که توسط وزارت تهیه و طراحی شده است و ارائه به وزارت و فروشنده و نگهداری یک نسخه نزد خود. 6) امضا و مهر برگه (فرم) مشخصات اثر توسط دارنده پروانه اشتغال به تجارت. 7) تکمیل برگه (فرم) نقل و انتقالات و فروش در صورت فروش اثر و ارائه نسخه‌های مربوط به وزارت، خریدار مال و فروشنده آن. 8) درج نام و نشانی کامل، شمارههای تلفن و نمابر، نشانی اینترنتی، نوع فعالیت و شماره پروانه صادرشده از سوی وزارت در تابلو، سربرگها و مکاتبات خود (ماده 13 این دستورالعمل).

حضور و نظارت ناظر فنی وزارت در هر مرحله از برگزاری حراج ضروری است. پرداخت هزینه ناظر فنی از سوی برگزارکننده حراج و بر اساس تعرفه کانون رسمی کارشناسان دادگستری به‌حساب وزارت واریز خواهد شد (ماده 14 این دستورالعمل).

شرکتهای تجارت اموال موظف‌اند به‌منظور تضمین حسن انجام مراحل حراج بر اساس قراردادهای فیمابین، تضمینهای مالی لازم را به مالکین و دارندگان اموال فرهنگی ـ تاریخی و هنری منقول مجاز که یک یا چند اثر متعلق به آن‌ها به حراج گذاشته خواهد شد، ارائه کنند (ماده 15 این دستورالعمل).

کلیه اشخاص دارنده پروانه اشتغال به تجارت، تمامی معاملات صورت گرفته در اماکن خود را در دفاتر بازرسی که از سوی وزارت طراحی و ارائه میشود، ثبت خواهند کرد. اشخاص مذکور موظف‌اند این دفاتر را پس از تکمیل در اختیار ناظران و بازرسان وزارت قرار دهند و همچنین گزارش عملکرد خود را در دورههای یکساله به وزارت ارائه کنند (ماده 16 این دستورالعمل).

در اجرای مفاد این دستورالعمل، کارگروه ملی اموال فرهنگی ـ تاریخی و هنری منقول مجاز با وظایف و اختیارات زیر در وزارت بدون توسعه ساختاری تشکیل میشود: 1) بررسی صلاحیت متقاضیان و اعلام نتیجه آن به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی. 2) پیشنهاد و ارائه حمایتهای فنی، کارشناسی، آموزشی و پژوهشی. 3) بررسی و رسیدگی به گزارشهای دریافتی از ناظرین فنی و بازرسان وزارت در خصوص نحوه فعالیت اماکن و شرکتهای موضوع بندهای (۶)، (۷) و (۸) ماده (۱) این دستورالعمل و صحت برگزاری حراج‌ها. 4) پیشنهاد تعلیق یا ابطال پروانه اشتغال به تجارت در صورت احراز تخلف دارندگان آن‌ها از مقررات این دستورالعمل به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی(ماده 18 این دستورالعمل).

کارگروه مذکور در ماده (۱۸) به روشهای زیر بر اماکن و شرکتهای موضوع بندهای (۶)، (۷) و (۸) ماده (۱) این دستورالعمل نظارت خواهد داشت: 1) دریافت مدارک و مستندات مربوط به کلیه معاملات و حراجها اعم از برگه (فرم)های تکمیلی مربوط به مشخصات اموال و اطراف معاملات و حراجها، تصویر شناسنامههای صادرشده برای اموال فروختهشده و گزارش عملکرد اماکن موضوع این دستورالعمل. 2) تعیین بازرس وزارت و بررسی گزارشهای مربوط به بازرسیهای ادواری موضوع این دستورالعمل. 3) تعیین ناظر فنی وزارت به‌منظور نظارت بر تمامی حراجها، دریافت و بررسی گزارشهای عملکرد ناظر فنی پس از هر حراج. تبصره ـ در موارد خاص، کارگروه میتواند موضوع بازرسی از فعالیتهای موضوع این دستورالعمل را به بازرسین و کارشناسان منتخب خود ارجاع دهد (ماده 20 این دستورالعمل).

چنانچه واحدهای فروش موضوع این دستورالعمل بیش از سه ماه و نمایشگاههای دائم یا موقت و مراکز حراجی بیش از شش ماه از تاریخ دریافت مجوز تأسیس، فعالیت خود را آغاز نکنند، پروانه ایشان لغو خواهد شد (ماده 24 این دستورالعمل).

هنرمند دیجیتال مایک وینکلمن با فروش یک ان‌اف‌تی به قیمت 69 میلیون دلار اتریوم دنیای هنر را درنوردیده است.

ختم کلام: عرضه دیجیتال آثار هنری با فناوری بلاک‌چین

اخیراً هم‌زمان با رشد سریع قیمت ارزهای دیجیتال و توجه سرمایه‌گذاران بزرگ به بازار این ارزها، شاهد رونق فناوری‌هایی هستیم که به فناوری بلاک‌چین (Blockchain) و رمز ارز (Cryptocurrency) وابسته هستند. ان‌اف‌تی‌ها (NFT) یا توکن‌های غیرقابل‌معاوضه (Non-Fungible Token) جزو این فناوری‌هاست که روی بلاک‌چین ارزهای دیجیتال به‌ویژه اتریوم (Ethereum) به‌وجود می‌آید و مدتی است بسیار موردتوجه معامله‌گران آثار هنری قرار گرفته است. ان‌اف‌تی‌ها، توکن‌های غیرقابل‌معاوضه هستند؛ یعنی هیچ دو ان‌اف‌تی باهم برابر نیستند و همین ویژگی سبب شده است آن‌ها از توکن‌های قابل‌معاوضه نظیر بیت‌کوین جدا شوند.

دارندگان آثار هنری می‌توانند با ایجاد ان‌اف‌تی روی بلاک‌چین برای اثر هنری خود، آن را برای فروش در حراجی معرفی کنند. هنرمندان برای این کار باید در پلتفرم‌های ویژه ثبت‌نام کرده و اطلاعات خود را روی یک بلاک‌چین «ضرب» کنند، این کار بین ۴۰ تا ۲۰۰ دلار هزینه دارد. هنرمندان می‌توانند برای اثر خود حق کمیسیون ۱۰ تا ۳۰ درصدی تعیین کنند تا هر بار نسخه ان‌اف‌تی اثر آن‌ها دوباره فروخته شود، حق کمیسیون بگیرند. برای خرید ان‌اف‌تی آثار هنری در یک پلتفرم به یک کیف پول الکترونیک مخصوص آن پلتفرم نیاز است که با رمزارزها شارژ می‌شود.

این روش را نمی‌توان برای آثار هنری فیزیکی به کار برد. برای مثال اگر شما به دنبال خرید مجسمه باشید حاضر نخواهید بود یک توکن رمزگذاری شده را به ازای پرداخت پول دریافت کنید؛ اما در مورد هنر دیجیتالی غیرقابل‌معاوضه، ان‌اف‌تی‌ها مشکل را حل می‌کنند. بدون شک همه می‌توانند تصاویر دیجیتالی اثر مایک وینکلمن (Mike Winkelmann) را از صفحه اینستاگرام او دانلود کنند. همه می‌توانند در اینترنت تصاویری از گران‌ترین آثار هنری جهان را مشاهده کنند و پوسترهایی از این آثار در موزه‌ها فروخته می‌شود. اما «مالکیت» است که ارزش می‌آفریند. بنابراین با ان‌اف‌تی، نه‌تنها خریدار مالکیت پیدا می‌کند، بلکه بر بلاک‌چین نیز مالکیت ایجاد می‌شود و این مالکیتی است که برای همه قابل‌مشاهده است.

هنرمند دیجیتال مایک وینکلمن معروف به Beeple با فروش یک ان‌اف‌تی به قیمت 69 میلیون دلار اتریوم دنیای هنر را درنوردیده است. فروش توسط خانه حراج  کریستیز (Christie’s) انجام شد. او پیش‌ازاین آثار چاپی خود را حداکثر به مقدری بیش از 100 دلار فروخته بود و یک‌شبه به یکی از باارزش‌ترین هنرمندان زنده در جهان تبدیل شد. دلیل این‌که کار او تا این حد بسیار ارزشمند است چیست؟ او قبلاً به لطف این‌که هرروز یک اثر هنری خلق می‌کند و بارگذاری می‌کند طرفداران زیادی داشته است. ظاهراً او در 14 سال گذشته حتی یک روز را هم از دست نداده است. عنوان این قطعه با عنوان «Every days -The First 5000 Days» است و این‌یک کُلاژ (Collage Art) از آثار هنری او از 5000 روز اول پروژه است. این فروش او یک نقطه عطف مهم در فصل بعدی از هنر دیجیتال است و نشان می‌دهد که ان‌اف‌تی‌ها به سادگی یک حیله نیستند که از بین بروند.

عرضه دیجیتالی آثار هنری روی بلاک‌چین و از طریق ایجاد ان‌اف‌تی برای آن‌ها، به هنرمندان کمک کرده است برچسب قیمت برای اثر هنری خود ایجاد کنند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد هنرمندانی که تا چند ماه پیش از فعالیت‌های هنری خود هیچ درآمدی نداشتند، اکنون با عرضه این آثار در بلاک‌چین از طریق ایجاد ان‌اف‌تی برای آن، درآمدهای بالا کسب می‌کنند.

مجموعه‌دارها، معامله‌گران و علاقه‌مندان به هنر جزو گروه‌هایی هستند که به خریدوفروش ان‌اف‌تی‌ها می‌پردازند و طبیعتاً هر یک از آن‌ها انگیزه‌های خاص خود را دارند. هنوز درباره افق بازار ان‌اف‌تی‌ها و ظرفیت‌های آن در آینده ابهام‌هایی وجود دارد؛ اما طرفداران این فناوری نوظهور معتقدند این بازار گسترش پیدا خواهد کرد و همه از آن سود خواهند برد. ان‌اف‌تی‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که مکانیک دنیای هنر بار دیگر تحت تأثیر مجموعه‌دارها قرار گیرد. بیش از هنر، شیء یا هویت دیجیتال، مالکیت مبنای این روش کار است که به آن معنا می‌دهد و سبب جذب مجموعه‌دارها و معامله‌گران به آن شده است.

عرضه دیجیتال آثار هنری با فناوری بلاک‌چین با همۀ مناقشات راجع به آن، اوج سامان فعلی اقتصاد جهانی هنر و  فاصلۀ آن با سامان اقتصاد هنر ایران را در خود نشان می‌دهد که پُر کردن آن تدبیر و همت عالی می‌طلبد.