اتحادسازی راهبردی اوکراین با اسرائیل با دشمنِ‌مشترک‌سازیِ ایران

اين نوشتار در تاريخ بیست‌وهشتم ‌آبان‌ماه ۱۴۰۱ در روزنامه آفتاب یزد منتشر شده است.

اتحادسازی راهبردی اوکراین با اسرائیل

 با دشمنِ‌مشترک‌سازیِ ایران

زلنسکی در گفت‌وگو با برنامه «اودا» که شب دوشنبه مورخ 9/ 8/ 1401 از تلویزیون رژیم صهیونیستی در سرزمین اشغالی پخش شد مرحله‌ای جدید از ادعای ضد ایرانی را گشود و گفت: «ما در حال نبرد علیه یک اتحاد بزرگ جدید یعنی روسیه و ایران هستیم و هم‌اکنون امیدوارم که اسرائیل به ما کمک کند و ما باقدرت به این اتحاد واکنش نشان دهیم». به نظر می‌رسد سخنان و موضع‌گیری‌های ضد ایرانی اخیر از سوی رئیس‌جمهور کم‌تجربه اوکراین را بتوان در این چهارچوب تحلیل و تفسیر کرد که بهترین راه کشاندن اسرائیل به حمایت از زلنسکی در این معرکه، اتحادسازی راهبردی با اسرائیل در قالب دشمن‌سازی صوری مشترک با ایران به بهانۀ همکاری تسلیحاتی ایران با روسیه است. علاوه بر اینکه طرح این ادعاها علیه ایران در راستای دیگر اهداف ذی‌نفعان اروپایی و آمریکایی نیز می‌باشد. زلنسکی در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، لفاظی علیه جمهوری اسلامی ایران را تشدید و با تکرار گزافه‌گویی‌های خود خواستار کمک از رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران شده است.

در آینده حتی مقامات اوکراینی در این گزافه‌گویی‌ها از یکدیگر سبقت هم خواهند گرفت. دیمیتری کولبا؛ وزیر خارجه اوکراین روز سه شنبه 11/8/1401 ادعا کرد که: «من گفته‌ام و بازهم تکرار خواهم کرد که وقتی صحبت از همدستی هر کشوری در تجاوز روسیه و کشتار شهروندان ما می‌شود، در پاسخ به آن‌ها واقعاً بی‌رحمانه عمل خواهیم کرد؛ زیرا این درباره حفاظت از کشور و شهروندان ما است. تصمیم بسیار عاقلانه‌تر برای ایران این است که همکاری نظامی خود را به‌طور کامل قطع کند و هیچ تسلیحاتی برای استفاده علیه اوکراین را به روسیه ارائه ندهد». در همین رابطه آندری یرماک؛ رئیس دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین، در توئیتی در اشاره به انتخابات رژیم صهیونیستی که در فلسطین اشغالی برگزار شد، مدعی انتخابات آزاد در این رژیم شد و به صهیونیست‌ها به این خاطر تبریک گفت. جالب آنکه یرماک در ادامه این ادعایش، در اظهارنظری بی‌ربط سراغ مردم ایران و روسیه رفت و مدعی شد که متأسفانه ساکنان ایران، فدراسیون روسیه و شهروندان اوکراینی در سرزمین‌های تحت اشغال موقت روسیه از این حق معمول دنیای متمدن محروم هستند.

1) شراکت راهبردی روسیه و ایران

روسیه و ایران از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، شراکت راهبردی خود را گسترش داده‌اند. مقامات ارشد روسیه و ایران در ماه‌های اخیر مکرر برای تقویت همکاری‌ها و امضای توافق‌نامه‌های اقتصادی و نظامی دیدار کرده‌اند، به‌ویژه در مخالفت با آمریکا در خاورمیانه؛ اما تعاملات اخیر آن‌ها تلاش‌های هماهنگ‌تر را برای تقویت شراکتشان برجسته می‌کند. روسای جمهور ولادیمیر پوتین و ابراهیم رئیسی حداقل چهار بار از زمان شروع تهاجم روسیه به اوکراین باهم صحبت کرده‌اند؛ یعنی بیش از هر رهبر دیگر جهآن‌که این جنگ به آن‌ها مربوط می‌شد. پوتین در ژوئیه 2022 از تهران بازدید کرد و اولین سفر خارجی او به خارج از قلمرو اتحاد جماهیر شوروی سابق از زمان آغاز جنگ بود. این تعاملات منعکس‌کنندۀ روابط عمیق‌تر و بالقوه متعادل‌تر است که در آن روسیه دیگر طرف مسلط نیست. این مشارکت احتمالاً منافع ایالات‌متحده و متحدانش را در اروپا، خاورمیانه و سراسر جهان به چالش خواهد کشید. 

نیکولاس کارل؛ مدیر پورتفولیوی خاورمیانه برای پروژه تهدیدات بحرانی و متخصص امور ایران در موسسۀ آمریکن اینترپرایز به همراه کیتانه فیتزپاریک؛ سرپرست تیم ایران و تحلیلگر پروژه تهدیدات بحرانی در موسسۀ آمریکن اینترپرایز و کاترین لاولر؛ تحلیلگر ارشد اطلاعاتی در موسسۀ مطالعات جنگ (ISW) و متخصص جنگ‌های نامنظم و نیابتی در مقالۀ خود تحت عنوان «روسیه و ایران شراکت راهبردی خود را دوچندان کرده‌اند» (Russia and Iran Double Down on their Strategic Partnership) آورده‌اند که ایران از موقعیت قوی‌تری نسبت به گذشته در این مشارکت برخوردار است. روسیه ازلحاظ تاریخی بخش مسلط بوده؛ اما رهبران ایران در ماه‌های اخیر امتیازات نظامی از کرملین گرفته‌اند. تهران به‌طور سنتی به دنبال خرید فناوری‌های نظامی از مسکو بوده تا مسکو از ایران. کرملین که پهپادهای ایرانی را در اوکراین مستقر می‌کند، این پلتفرم‌ها را به سایر خریداران بالقوه به نمایش می‌گذارد و این به نفع ایران است. این امتیازات روسیه نشان‌دهندۀ یک پویایی قدرت در حال تغییر است؛ زیرا پوتین به دنبال نیاز فزاینده خود به دنبال حمایت اقتصادی و نظامی است. افزایش انزوای جهانی و جنگ در اوکراین، پوتین را تضعیف می‌کند و او را وادار می‌کند تا به‌شدت به ایران و دیگر قدرت‌های تجدیدنظرطلب (Revisionist Powers) تکیه کند. پوتین احتمالاً به دنبال استفاده از تجربه رهبران ایران است که تحت تحریم‌های شدید بین‌المللی و ساخت سیستم‌های نظامی با ارزهای کاهشِ ارزش یافته و دسترسی محدود به قطعات خارجی کار می‌کنند. تعمیق روابط روسیه و ایران تقریباً به‌طورقطع منافع ایالات‌متحده و متحدانش را در اروپا، خاورمیانه و سراسر جهان تهدید خواهد کرد. حمایت مادی ایران از روسیه ممکن است به کرملین کمک کند تا به برخی از اهداف نظامی خود در اوکراین و اروپای شرقی دست یابد. حمایت روسیه از برنامه فضایی نظامی نوپای ایران و نیروی هوایی این کشور می‌تواند هدف‌گیری ایران را بهبود بخشد و تهدیدی را که برای ایالات‌متحده و شرکای آن در خاورمیانه ایجاد می‌کند افزایش دهد. افزایش کنترل و نفوذ ایران در سوریه به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این امکان را می‌دهد که پایگاه‌های نظامی آمریکا در خاورمیانه و شرکای منطقه‌ای این کشور را مانند اسرائیل و ترکیه را به‌طور مؤثرتری تهدید کند. درنهایت مسکو و تهران احتمالاً روابط اقتصادی عمیق خود را برای کاهش اثرات تحریم‌های ایالات‌متحده به کار خواهند گرفت.

الی گرانمایه در مقالۀ خود با عنوان  «نیاز ایالات‌متحده به یک استراتژی جدید برای توقف حمایت عربستان و ایران از روسیه» (The U.S. Needs a New Strategy to Stop Saudi and Iranian Support for Russia) برای فارِن پالسی می‌نویسد که البته سیاست‌گذاران غربی ممکن است به ایران هشدار دهند که موضع این کشور در خصوص اوکراین می‌تواند در را برای یک جبهه نیابتی غیرقابل‌پیش‌بینیِ (Unpredictable Proxy Front) جدید با اسرائیل باز کند. به‌رغم مدیریت ظریف روابط اسرائیل با مسکو، گزارش‌شده است که اسرائیل اطلاعاتی در مورد پهپادهای ایرانی در اختیار اوکراین قرار داده است. جنگ در سایه (Shadow War)، بین ایران و اسرائیل می‌تواند در اوکراین تشدید شود؛ به روشی که اسرائیل کارکنان و دارایی‌های ایرانی را در سوریه هدف قرار دهد. برای مثال، اسرائیل ممکن است به نیروهای اوکراینی کمک کند تا سایت‌هایی را که مستشاران نظامی ایران با روسیه همکاری می‌کنند، هدف قرار دهند.

2) اتحادسازی راهبردی اوکراین با اسرائیل

 زلنسکی در گفت‌وگوی 9/ 8/ 1401 با تلویزیون رژیم صهیونیستی تصریح کرد که نمی‌تواند موضع رژیم صهیونیستی و امتناع این رژیم از عرضه سامانه‌های پدافند هوایی به اوکراین را «درک کند» و این در حالی است که وی در هشت ماه گذشته از نخست‌وزیرهای مختلف رژیم صهیونیستی برای دریافت چنین سامانه‌هایی درخواست کرده است. زلنسکی ادامه داد که اولین درخواست وی از رژیم صهیونیستی در آغاز جنگ اوکراین به اواخر فوریه بازمی‌گردد که خواستار سامانه‌های رادیویی می‌شد «زیرا اسرائیل سامانه‌های رادیویی با کیفیت بالا تولید می‌کند» و پس‌ازآن از این رژیم درخواست تسلیحات پدافند هوایی همچون گنبد آهنین کرده است و در جدیدترین درخواست، خواهان پهپادهای اسرائیلی شده است. او ادامه داد که حتی تلاش کرده است تا از کمک واشنگتن در اعمال فشار به رژیم صهیونیستی برای عرضه کمک نظامی به اوکراین استفاده کند. رئیس‌جمهور اوکراین در خصوص امتناع مقام‌های رژیم صهیونیستی برای عرضه سامانه گنبد آهنین به کی‌یف گفت، وقتی موضوع این سامانه مطرح شد، هیچ‌یک از مقام‌های رژیم صهیونیستی حتی حاضر به بحث درباره چنین موضوعی نشدند. «من با سه نخست‌وزیر اسرائیل در این خصوص گفت‌وگو کردم». او گفت که حتی اوایل سال 2022 و قبل از آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، چنین درخواستی را به مقام‌های رژیم صهیونیستی ارائه کرده است که با امتناع آن‌ها مواجه شده است. «اسرائیل را درک نمی‌کنم... من دیدارهایی با آن‌ها داشتم و بارها از آن‌ها درخواست کردم که به ما کمک کنند. منظور دادن پول یا تجهیزات نظامی نیست. منظور این است که طرف صحیح و درست را انتخاب کنند. ما در حال نبرد علیه یک اتحاد بزرگ جدید یعنی روسیه و ایران هستیم و هم‌اکنون امیدوارم که اسرائیل به ما کمک کند و ما باقدرت به این اتحاد واکنش نشان دهیم. سازمان‌های اطلاعاتی اوکراین و کشورهای دیگر می‌گویند که روسیه حدود یک هزار و 500 پهپاد تهاجمی ایرانی در اختیار دارد. تهدیدات گسترده‌تری از سوی روسیه و ایران درراه است بیایید باهم فکر کنیم که آن‌ها ممکن است چه تعداد از این (پهپادها) را نه‌تنها علیه اوکراین مورداستفاده قرار دهند. ما هرروز علیه ایران در حال نبرد هستیم، 400 حمله با پهپادهای ایرانی به مردم ما، زیرساخت‌های غیرنظامی صورت می‌گیرد. ما به اسرائیل اطلاع داده‌ایم و گفتیم با پدافندهای هوایی به ما کمک کنید»... «زیرساخت یا نهادهای نظامی اسرائیلی همچنین پهپادهایی که در اختیاردارند می‌تواند در این حمله و در این جنگ به ما کمک کند».

وی در این مصاحبه نتوانست مستقیماً به این سؤال پاسخ دهد که آیا رژیم صهیونیستی را همچون ایالات‌متحده و بریتانیا، «شریک» در نظر می‌گیرد یا خیر و تنها به این جمله بسنده کرد که این سؤال سختی است. زلنسکی در این خصوص گفت: «جای تأسف است که ما [در جریان این جنگ] همچون روابطی که با لهستان،‌ انگلیس داریم، چنین روابطی (با رژیم صهیونیستی) نداریم که بتوانم هرروز به آن‌ها مشکلات را بگویم تا شاید بتوانند کمک کنند، «بگذارید بحث کنیم. من نمی‌فهمم که چرا چنین روابطی [با اسرائیل] نداریم». ولودیمیر زلنسکی با اشاره به تلاش‌های «نفتالی بنت» نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی برای میانجیگری میان مسکو و کی‌یف گفت: «ما به میانجی نیازی نداریم بلکه به شریک و دوست نیاز داریم. روسی‌ها به میانجی نیازی ندارند، آن‌ها به افرادی نیاز دارند تا زمان بخرند و فکر می‌کنم که آن‌ها بنت را چنین فردی در نظر گرفتند و از او برای خرید زمان استفاده کردند او (بنت) خواهان برقراری صلح بود تا این جنگ را متوقف کند اما نتوانست. او یک سری تجهیزات پزشکی ارائه کرد و یک بیمارستان سیار عرضه کرد». رئیس‌جمهور اوکراین همچنین گفت که مقام‌های رژیم صهیونیستی از او «به دلیل انتقاد آشکار از اسرائیل خشمگین هستند». او در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که بهتر نبود اوکراین موضع آرام‌تری در قبال رژیم صهیونیستی اتخاذ کند، گفت که مسیرهای زیادی برای گفت‌وگوی «رسمی و غیررسمی با اسرائیل وجود داشته است؛ زیرا من به نتایج نیاز داشتم اما هیچ‌یک موفقیت‌آمیز نبوده است». وی با اشاره به این موارد ادامه داد که اوکراین به «نوع متفاوتی از کمک» نیاز دارد و خواستار موضع شفاف رژیم صهیونیستی شد و گفت: «ما کمک‌های انسان دوستانه دریافت کردیم؛ اما طرف روس‌ها هستید یا طرف اوکراین؟ احترام کاملی برای اسرائیل قائلم اما باید انتخاب کنید و شما نمی‌توانید در این جنگ میانجی باشید». زلنسکی توضیح داد که برخلاف کشورهایی که یا بی‌طرف هستند و یا درباره واکنش دهی به ظهور فاشیسم در اروپا قبل از جنگ جهانی دوم تردید داشته‌اند، «اسرائیل نمی‌تواند جزء کشورهایی باشد که کنار بنشیند و به تولد این موج بعدی نازیسم در سال جاری نگاه کند». زلنسکی در ادامه انتقاد از مواضع رژیم صهیونیستی در قبال اوکراین گفت که علی‌رغم آن‌که این مسئله را درک می‌کند که رژیم صهیونیستی مجبور است که به فکر امنیت و منافع خود باشد اما این موضوع بیشتر به «نگرش و رویکرد درباره پوتین (رئیس‌جمهور اوکراین) و سیاست او» مربوط می‌شود. وی رژیم صهیونیستی را در ادامه به ترس از روسیه و رئیس‌جمهور این کشور متهم کرد و گفت: «اسرائیل را درک نمی‌کنم. فکر می‌کنم که دولت و جامعه باید همچون یک ارگان باشند و نمی‌فهم که اگر این جامعه از نبرد اوکراین برای آزادی و استقلال حمایت می‌کند، پس چرا در چرخه سیاستمداران،‌ تفکر دیگری وجود دارد. می‌دانم که اسرائیل، مردم این کشور چیزهای زیادی درباره جنگ می‌دانند و شاهد چیزهای بد زیادی بودند و ما تراژدی و آنچه اسرائیلی‌ها پشتِ‌سرگذاشته‌اند را درک و احساس می‌کنیم. من تاریخ را می‌دانم... من بارها در اسرائیل بودم و خویشاوندان زیادی در آنجا داشتم». زلنسکی به آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین در ماه فوریه 2022 (اسفند 1400) اشاره کرد و گفت که اولین تماس را از سوی «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا دریافت کرد و این تماس را «گفت‌وگوی گرم با یک شریک» توصیف کرد. بایدن پیشنهاد فرار زلنسکی و خانواده‌اش از اوکراین را مطرح کرد و رئیس‌جمهور اوکراین در پاسخ گفت که به مهمات و نه فرار نیاز دارد. زلنسکی با اشاره به این موارد گفت که اوکراین «پیش‌ازاین در جنگ پیروز شده است و هم‌اکنون تنها جهان می‌تواند در این جنگ شکست بخورد و اوکراین را از دست بدهد. من با تروریست‌ها مصالحه نمی‌کنم. اگر ما نمانیم، شاهد جنگ دیگری خواهید بود. اگر ما قوی نباشیم، جهان دچار جنگ جهانی سوم خواهد شد».

این مواضع به‌خوبی نشان می‌دهد مقامات این کشور تلاش دارند با ترسیم کردن فضایی از جنگ اخیر، صهیونیست‌ها را ملزم به حضور جدی‌تر در جنگ اوکراین کنند. آن‌ها برای اقناع‌سازی صهیونیست‌ها به حضور در جنگ علیه روسیه، چنگ به ادعایی زده‌اند که رژیم صهیونیستی را به‌رغم ضعف‌ها و مشکلات داخلی خود به کی‌یف متوجه کند.

بیش از 13 هزار نفر از اوکراین از فوریه به فلسطین اشغالی واردشده‌اند و تقریباً در میان میلیون‌ها پناهنده جنگی، یهودیان تنها به دنبال خانه امن بوده‌اند. در بین این افراد ممکن است کسانی باشند که صرفاً یک مادربزرگ یهودی داشته باشند. وزارت مهاجرت اسرائیل گزارش داد در طول پنج‌ماهه اول جنگ، نزدیک به 19 هزار درخواست مهاجرت از روسیه دریافت کرده که در مقایسه با مدت مشابه در سال 2021 بیش از چهار برابر شده است.

زلنسکی پس از مقامات ارشد رژیم صهیونیستی خود را دومین حاکم یهودی دولتی در جهان می‌داند و انتظاراتی فزاینده از این رژیم ناتوان دارد. او تصور می‌کند مقامات این رژیم به‌رغم نزدیکی دینی به وی و دشمنی با ایران و همچنین ضربه خوردن از روس‌ها در جنگ داخلی سوریه می‌توانند شریکی پایدار و راهبردی در جنگ اوکراین باشند، غافل از اینکه مشکل از جایی است که در ادامه توضیح داده خواهد شد و حضور قوی‌تر سرمایه و تسلیحات صهیونیستی نیز به‌مانند کمک‌های مالی و تسلیحاتی آمریکا و کشورهای اروپایی برای زلنسکی چاره‌ساز نخواهد بود.

3) همراهی ناکافی اسرائیل در اتحادسازی راهبردی با اوکراین

وبگاه شبکه «الجزیره» در گزارشی به درخواست اوکراین از رژیم صهیونیستی مبنی بر عرضه یک سامانه دفاع موشکی نظیر «گنبد آهنین» به کی‌یف و دلایل امتناع تل‌آویو از این کمک تسلیحاتی پرداخته است. درخواست کی‌یف در چارچوب درخواستش برای سیستم‌های دفاعی دیگری است که می‌خواهند به آن‌ها متکی باشند و از خود در برابر موشک‌ها و پهپادها محافظت کنند؛ اما بی‌میلی تل‌آویو برای انجام این کار، هم‌زمان با تشدید حملات روسیه موجب انتقاداتی شده است.

در همین خصوص، بردلی بومن در هفته‌نامه آمریکایی نیوزویک نوشت که در نگاه اول می‌توان چنین موضعی را از جانب طرفی که نسبت به وضعیت اسفناک اوکراین ابراز همدردی نمی‌کند رد کرد؛ اما هیچ‌چیز نمی‌تواند به این صورت دور از واقعیت باشد. بومن؛ که مدیر ارشد مرکز قدرت نظامی و سیاسی در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها است، دراین‌باره می‌گوید که «وقتی از دیگران خواسته می‌شود تا برای کمک به اوکراین هر چه در توان دارند انجام دهند، آمریکایی‌ها نباید کشورهای دیگر مانند اسرائیل را که نمی‌خواهند چنین کاری کنند، ملزم به دنباله‌روی از این تصمیم کنند. قبل از گرفتن انگشت اتهام به‌سوی اسرائیل مبنی بر عدم ارائه سامانه گنبد آهنین به اوکراین، ابتدا باید بدانیم که چرا خود آمریکا از ارائه سامانه پدافند هوایی پاتریوت به این کشور خودداری کرده است؟ این علی‌رغم کمک‌های نظامی گسترده‌ای است که به کی‌یف ارائه کرده و به مبلغی حدود 8/ 1 میلیارد دلار می‌رسد. این عمدتاً به این خاطر است که خود ارتش ایالات‌متحده نیز به‌اندازه کافی سیستم‌های پاتریوت در اختیار ندارد تا از نیروهای خود حفاظت کند؛ چه برسد به متحدان و شرکای آن. دلیل دیگر هم این است که حزب‌الله لبنان دارای تعداد زیادی موشک است که اسرائیل را تهدید می‌کنند. برخی در اسرائیل نگران هستند که روسیه سامانه گنبد آهنین ارسال‌شده به اوکراین را توقیف کرده و سپس سامانه و اطلاعات مربوط به آن را در اختیار ایران قرار دهد. موضوعی که باعث می‌شود تا ایران و عواملش بتوانند از آن برای توسعه قابلیت‌های خود در دور زدن خطوط دفاعی گنبد آهنین و کاهش اثربخشی آن‌ها استفاده کنند». پیش‌تر نیز اسحاق هرتزوگ؛ رئیس رژیم صهیونیستی، در جریان سفرش به واشنگتن در گفت‌وگو با اندیشکده شورای آتلانتیک مدعی شده بود که «اسرائیل با ارائه کمک‌های بشردوستانه در کنار اوکراین بوده؛ اما در سایر حوزه‌ها حمایت آن به دلایل امنیتی محدود است».

صنایع دفاعی اسرائیل که کمکی ضروری، هم به برتری کیفی ارتش اسرائیل و هم در اقتصاد ملی می‌کند، از زمان شروع جنگ به‌طور قابل‌توجهی رشد داشته است. در جریان سفر نخست‌وزیر لاپید به برلین، گزینه قرارداد با آلمان برای فروش سامانه دفاع موشکی آرو3 اسرائیل به ارزش بیش از 2 میلیارد دلار روی میز گذاشته شد. این بخشی از یک الگوی گسترده‌تر است که احتمالاً صادرات نظامی اسرائیل را به کشورهای پیشرو ازجمله ایالات‌متحده و غیره به مرز 15 میلیارد دلار در سال می‌رساند.

افزایش شدید هزینه‌های نفت و گاز و ترس از زمستان سرد در اروپا، تأثیری تقریباً فوری بر موقعیت اسرائیل به‌عنوان صادرکننده انرژی (هرچند جزئی) داشت. راه‌های صادرات انرژی به اروپا بر اساس ترتیبات موجود مانند توافق سه‌جانبه اتحادیه اروپا- مصر-اسرائیل اهمیت پیداکرده است. همین امر در مورد پویایی داخلی لبنان ‌که منجر به امضای مبادله توافق‌نامه‌ بر سر تعیین مرزهای دریایی با اسرائیل شد، صادق است. امتیاز اسرائیل به جای تسلیم شدن در برابر تهدیدهای حزب الله، نشان‌دهنده نیاز به رساندن سریع گاز به بازارها بود. اسرائیل به نیازهای ایالات‌متحده و فرانسه پاسخ داد و شرکت‌های استخراج‌کننده گاز را قادر ساخت در محل باقی بمانند و استخراج گاز در میدان کاریش را آغاز کنند.

بااین‌وجود شواهد ملموسی از دخالت مستقیم اسرائیل در بحران اوکراین در کنار رژیم کی‌یف وجود دارد. درواقع نفتالی بنت؛ نخست‌وزیر اسرائیل اولین کسی بود که از 27 فوریه 2022 در این بحران اعلام میانجیگری کرد. اگر او روی روابط خوبش با همه طرف‌های درگیر در این ماجرا (آمریکا، اتحادیه اروپا، ناتو، اوکراین و روسیه) حساب نمی‌کرد و اگر امیدوار نبود که بتواند با قدرت نفوذش مواضع آن‌ها را تغییر دهد، چرا این کار را انجام داد؟ لازم به ذکر است که ولادیمیر پوتین که بسیار زیرک است، با رد مؤدبانه این میانجیگری نشان داد که تضمین‌های کافی در خصوص بی‌طرفی او برای حل این بحران وجود ندارد. درست است که میانجیگری اسرائیل در روز 25 فوریه از سوی زلنسکی درخواست شده بود و احتمالاً به پیشنهاد دوستان خوب نو محافظه‌کار آمریکایی‌اش؛ به امید «خریدن زمان» یا شاید هم ظاهر شدن برندگان بزرگ از میانجیگری به رهبری وفادارترین متحدشان. دومینیک داوارد؛ افسر سابق اطلاعاتی ارتش فرانسه، در یادداشت خود به تحلیل اسرار پشت پرده جنگ روسیه و اوکراین پرداخته است. چگونگی نفوذ رژیم صهیونیستی بر سیاست خارجی آمریکا و منافعی که دنبال می‌کند، در یادداشت او به‌خوبی توضیح داده‌شده است. در ابتدا ممکن است این مسئله به ذهن برسد که اوکراین ازنظر جغرافیایی از خاورمیانه بسیار دور است؛ ولی برای استنباط نباید عجولانه تصمیم گرفت که ارتباطی میان اوکراین و اسرائیل وجود ندارد؛ زیرا تعداد زیادی از سرنخ‌ها نشان‌دهنده رابطه مستقیم و عمده بین رژیم صهیونیستی و رویدادهای اوکراین است. درواقع این اسرائیل بود که زلنسکی را دعوت کرد تا در 20 مارس 2022 از طریق ویدئوکنفرانس در برابر کِنست؛ پارلمان اسرائیل، سخنرانی کند تا در اصل نسخه‌ای از تاریخ خود را ترویج کند. این سخنرانی او موردحمایت یکپارچه قرار نگرفت و جالب است که حتی BHL فیلسوف معروف یهودی-فرانسوی این اقدامش را به سخره گرفت و گفت: «زلنسکی وارد «پانتئون» (بُتکده)، شده است».

اوکراین به‌عنوان متحد ناتو با اقلیت کوچک «اوکرونازی» پیمان بست! پیمانی که هدفش جذب مزدوران جدید اسرائیلی برای دفاع از جامعه یهودی در اوکراین بود که اتفاقاً هرگز از سوی روسیه مورد تهدید قرار نگرفته‌اند. در آموزش نیروهای رژیم کی‌یف؛ سپس در ماریوپل، طبق اعتراف مقامات رژیم کی‌یف، 40 اسرائیلی در داخل گردان «اوکرو-نازی آزوف» مقابل روسیه جنگیده‌اند. انقلاب ساختگی «میدان» نیز توسط ویکتوریا نولند؛ یک نو محافظه‌کار سفت‌وسخت، سازمان‌دهی و هدایت‌شده بود؛ کسی که ارتباط نزدیکی با آیپک؛ کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل، دارد. برخی حتی پا را فراتر گذاشته به نقش تک‌تیراندازان ناشناسی اشاره می‌کنند که در تظاهرات سال 2014 موفق شدند با شلیک به‌سوی هر دو طرف (نیروهای انتظامی و تظاهرات کنندگان) راهپیمایی مسالمت‌آمیز را به یک انقلاب تبدیل کنند. برای کارشناسان انقلاب رنگی، این تکنیک تیراندازی و مشتعل کردن موقعیت با ترفند کشتن مجریان قانون و معترضان کاملاً شناخته‌شده است. این روش کاملاً مؤثر است و قبلاً در 23 مارس 2011 در دیره سوریه، برای راه‌اندازی «بهار سوریه» به‌کاررفته بود. یک برنامه در شبکه تلویزیونی ARD آلمان با مطرح کردن سؤالاتی چنین افشاگری کرد: «تیراندازی‌های مرگبار کی‌یف! چه کسی مسئول این کشتار در میدان است؟» تک‌تیراندازهای مرموزی که روزنامه‌نگاران آلمانی به آن‌ها اشاره کردند و کسانی که آتش انقلاب میدان را شعله‌ور کردند آیا همان مأموران کارکشته سیا یا سرویس اطلاعات مخفی انگلیس موسوم به MI6 بودند؟ یا خیلی ساده‌تر موساد اسرائیل، تنها آژانس اطلاعاتی ادغام‌شده با سیا، کارآمد و قادر به داشتن نفوذی‌هایی در محل تجمعات که کاملاً به زبان اوکراینی مسلط بودند؟ بر اساس اطلاعات از 60 تا 90 هزار یهودی اوکراینی، 2 هزار اوکراینی دارای تابعیت دوگانه اوکراینی و اسرائیلی هستند. گرچه تابعیت دوگانه، ازنظر تئوری، در اوکراین به رسمیت شناخته‌نشده، پس طبیعی است که یک بومی اوکراینی، برای دفاع از کشورش مشارکت فعال داشته باشد؛ آن‌هم مشارکت در سازمان‌دهی یک انقلاب و خواه انقلاب رنگین در کشور اصلی‌اش.  نزدیکان زلنسکی و کسانی که کشورشان را به خاطر منافع شخصی خود مورد استثمار قرار داده‌اند؛ مانند ایگور کولومایسکی؛ اسپانسر و «پدرخواندۀ» ثروتمندِ دارای ملیت دوگانه اوکراینی و اسرائیلیِ زلنسکی، همچنین گردان‌های جنگی اوکرونازی آزوف، آیدار، دونباس و غیره در ایالات‌متحده آمریکا هم به اتهام فساد شدید تحت پیگرد قانونی قرارگرفته‌اند. بر اساس رسوایی اسناد پاندورا؛ که شامل زلنسکی هم می‌شود، اوکراین کشوری است که دارای فاسدترین سیاستمداران جهان است. مدارکی که سیاستمداران آمریکایی خود وانمود به کشف آن می‌کنند.

با مرور رویدادها طی دو سال گذشته، در سوریه و دیگر کشورهای اطراف روسیه (مولداوی، گرجستان، ارمنستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، فنلاند و سوئد) می‌توان حدس زد اسرائیل و آمریکا به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم برای عصبانی کردن روسیه دست به هر اقدامی می‌زنند؛ بخصوص در کشورهایی که دارای نفوذی‌هایی هستند. قطعاً برای کسانی که بر امور بین‌المللی سلطنت دارند و با چاپ چند صد میلیون دلار بیشتر می‌توانند نخبگان چنین کشورهایی را به فساد بکشانند، کاری سهل است. واکنش‌های پوتین و تنش‌های فزاینده میان روسیه و اسرائیل از ابتدای سال 2022 به‌طور پیوسته بدتر شده است. پوتین بیش از 20 سال است که از اقدامات پیچیده در پشت‌صحنه «شریک اسرائیلی» آگاهی کامل دارد. به همین دلیل است که در آغاز ماه ژوئیه فعالیت آژانس یهود در روسیه را تعلیق کرد. پوتین بدون شک دلایل خوبی برای این تصمیم‌گیری دارد.

اقدام عجیب اسرائیل و آمریکا در سوریه نیز جای تأمل دارد، زیرا از زمان آغاز عملیات روسیه در اوکراین، ایالات‌متحده دوباره به رقم بازگشت؛ منطقه‌ای که دو سال پیش ترک کرده بود. صهیونیست‌ها قطعاً ترجیح می‌دهند که روس‌ها سرگرم اوکراین باشند تا در این فرصت بمباران دمشق را مضاعف کنند. درنهایت می‌توان به پوشش رسانه‌ای اسرائیل در جنگ اوکراین اشاره کرد که آشکارا نسبت به روسیه نفرت‌پراکنی می‌کند.

بنابراین دست رژیمی که در کنار کی‌یف و علیه روسیه به‌عنوان بازیگر اصلی در این درگیری ایفای نقش می‌کند رو می‌شود. در حقیقت ریشه اختلافات میان روسیه و رژیم صهیونیستی بسیار قدیمی، زیادتر و عمیق‌تر از آن است که به نظر می‌رسد؛ اختلافاتی که هرروز بیشتر شده و می‌تواند تا حد زیادی دلیل اقدامات مستقیم یا غیرمستقیم دولت یهود علیه روسیه را شرح دهد. از اسنادی که در این راستا می‌توان به آن رجوع کرد چاپ مقاله‌ای در فوریه 2017 است که به درک دخالت‌های اسرائیل در پشت‌صحنه درگیری‌ها در مرزهای روسیه در جنگ 2020 قره‌باغ کوهستانی کمک می‌کند.

درواقع رژیم صهیونیستی ایجاد اسرائیل، موجودیتش، امنیتش، رفاه نسبی و حتی بقای خود را مدیون اتحاد با آمریکا دانسته و تمامی بودجه‌اش را از کمک‌های مالی آمریکا تأمین می‌کند. صهیونیست‌ها موفق شده‌اند در ایالات‌متحده از طریق آیپک، متحدان انجیلی، نو محافظه‌کاران، شبکه‌های سایان و نفوذ رسانه‌ای کنترل بسیار قدرتمندی بر آمریکا داشته باشد؛ بنابراین رژیم صهیونیستی با چنگ و دندان از این موقعیت مناسب و حامیانش دفاع می‌کند. ازآنجاکه جهان تک‌قطبی تحت هژمونی دلار آمریکایی برای اسپانسرهای مالی صهیونیست‌هایی که در رأس آمریکا هستند، حامیان مالی بین‌المللی، گوگل، اپل، فیس‌بوک، آمازون و مایکروسافت (GAFAM) و آزمایشگاه‌های داروسازی ایده‎آل است و به دلیل دیاسپورا (Diaspora)؛ جوامع دور از وطن، در سرتاسر کره زمین پخش‌شده‌اند، پس می‌تواند نهایت سود را ببرد. پس چرا اسرائیل نباید شدیداً حامی ایدئولوژی جهانی گرایی به‌عنوان محل اصلی مناقشۀ پوتین با آمریکا نباشد.

اگر تنش ها بین روسیه و اسرائیل بیشتر شود، این به نفع ایران خواهد بود و ایران می‌تواند از این فرصت پیش‌آمده نهایت استفاده را ببرد. جایگاه بین‌المللی و منطقه‌ای رژیم صهیونیستی و سیاست ایران روی ارتباط نزدیک‌تر با روسیه تأثیر می‌گذارد و این ممکن است به اشتباهی پرهزینه برای اسرائیل تبدیل شود؛ اشتباهی که افق‌های جدیدی را در تبادل اطلاعات، دیپلماسی و دفاع روی اسرائیل می‌گشاید و بااین‌حال جنبه‌های خطرناکی نیز در این وضعیت وجود دارد که ممکن است به گسترش نبرد در منطقه غرب آسیا دامن بزند.

ختم کلام

آیا ریاست جمهوری ترامپ می‌توانست مانع جنگ اوکراین شود؟ پاسخ میرشایمر به این سؤال شگفت انگیز است. او می گوید که اگر ترامپ رئیس‌جمهور می‌شد و تصمیم‌گیرنده بود، احتمالاً از جنگ جلوگیری می‌کرد؛ زیرا ترامپ ذاتاً از ناتو متنفر بود و درعین‌حال احترام زیادی برای ولادیمیر پوتین قائل بود؛ اما درنهایت توان مقابله با قدرت «تشکیلات تصمیم گیر در امور خارجی ایالات‌متحده» (بخوانید نفوذ صهیونیست‌ها در سیاست خارجی آمریکا) را نداشت و تسلیم می‌شد.

سیاست عرصه بازیگری و کمدی نیست و هر کشور برای کنش‌های خود مقدورات و محذوراتی دارد که باید بین آن‌ها تعادل برقرار نماید. بازی کردن در فیلم‌نامه‌ای از پیش نوشته‌شده به آن معناست که بازیگر خود را در تسخیر تهیه‌کننده و کارگردان نماید. حالا شخص بازیگر اگر بهترین بازی را هم از خود به نمایش بگذارد درنهایت تنها توانسته وظایف تعریف‌شده برای خود را به‌خوبی انجام دهد. حالا فیلم‌نامه نمایش این روزهای اوکراین که از سوی آمریکایی‌ها نوشته‌شده است در حال اجرا با بازی زلنسکی است. او یک‌بار با خارج کردن اوکراین از بی‌طرفی در نزاع روسیه و ناتو کشور را به ورطه جنگ انداخت و اکنون بیست درصد آن را ازدست‌داده است. رئیس‌جمهور اوکراین گوش‌های خود را گرفته تا صدای دانشمندان بی‌طرفی همچون جان مرشایمر آمریکایی را نشنود که بارها گفته‌اند که علت اصلی جنگ کنونی سناریوی غرب برای تبدیل کردن اوکراین به سنگری در مرزهای روسیه بوده که متأسفانه زلنسکی نیز چشم‌بسته این کشور را به گوشت قربانی ناتو و آمریکا تبدیل کرده است. اشتباه دیگر زلنسکی نیز در ادامه دادن جنگی بود که قرار نیست برای این کشور پیروزی به‌دست آورد. به قول هنری کیسینجر؛ وزیر خارجه اسبق آمریکا و از کارشناسان بلندپایه مسائل ژئوپلیتیک، کلید حل مسئله در دستان اوکراین است که جنگ را پایان دهد. وی بیش از چهار ماه قبل به زلنسکی هشدار داده بود که واگذاری بخش‌های روس نشین اراضی اوکراین به روسیه را بپذیرد و به جنگ پایان دهد. چند ماه بعد از بی‌توجهی به سخنان کیسینجر، روسیه رسماً چهار منطقه از اوکراین را به خاک خود الحاق کرد. به‌بیان‌دیگر اوکراین؛ نه‌تنها نتوانست از تمامیت ارضی خود دفاع کند که حتی سایه جنگ را بر کشور خود نگه‌داشته و آینده نامعلومی را برای مردم خود رقم‌زده است. در چنین شرایطی که خاک اوکراین قربانی زیاده‌خواهی ناتو و آمریکا شده است هیچ‌کس بیشتر از مقامات اوکراین شایسته سرزنش نیست.

گـزارش ارزیابـی سـریع خسـارت و نیازهـا (Rapid Damage and Needs Assessment) موسوم به (RDNA) نشـان می‌دهد کـه نیازهـای بازیابـی و بازسـازی در بخشه‌ای اجتماعـی، تولیـدی و زیرسـاختی اوکراین تا ماه اوت 2022 (مرداد 1401) بالغ‌بر 349 میلیـارد دلار اسـت کـه بیـش از 5/ 1 برابـر تولیـد ناخالـص داخلـی این کشور در سـال 2021 اسـت. هزینه‌هـای جنــگ بــرای اوکرایــن روزافــزون اســت درحالی‌که کمک‌های بین‌المللی کفــاف ترمیــم خرابی‌ها و تأمین هزینه‌ها را نمی‌دهد. تشــدید بحــران اقتصــادی در اروپــا تــوان ایــن مجموعــه بــرای پرداخــت هزینه‌های جنــگ بــه اوکرایــن را کاهــش داده است.

چندی پیش یک محقق اسرائیلی در کتاب خود ادعا کرد سه بلای دیرینه، وجود انسان را دربر گرفته است: قحطی، طاعون و جنگ‌ها که عمدتاً متعلق به گذشته است؛ اما اکنون ثابت شد این وضعیت متعلق به گذشته نیست، بلکه جنگ ویرانگر اوکراین باعث شد سه بلای دیرینه، بار دیگر در رأس بلاهای انسان قرار گیرد. اکنون بسیاری از کشورهای جهان با مشکل تأمین غلات و گندم مواجه هستند، مسئله استفاده از سلاح هسته‌ای یکی از گزینه‌های روی میز است و انواع و اقسام بیماری‌ها وجود دارد.