نهایی شدن قراردادهای جدید نفتی ایران اسیر انفعال

اين مصاحبه در تاريخ دهم آبان‌ماه 1395 در روزنامه فرصت امروز منتشر شده است.

 وزیر نفت از عدم نهایی شدن متن قراردادهای جدید نفتی خبر داد و اعلام کرد به‌زودی این متن را نهایی خواهیم کرد اما کارشناسان تأخیر در نهایی کردن این متن را تعللی از سوی وزارت نفت می‌دانند و بر این باورند که این ضعف شرکت ملی نفت است که در اجرای قراردادهای جدید نفتی دچار تردید شده است. 

فرآیندهای اصلی کسب و کار در شرکت‌های E&P

علی حاتمی، متخصص در قراردادهای نفت و گاز با بیان اینکه وزارت نفت هنوز موفق به تهیه متن نهایی قراردادها و ضمایم قراردادها نشده است، به «فرصت امروز» می‌گوید: باوجود تائید کلیات قراردادهای جدید، به دلیل ضعف در ساختار، متنی برای این قراردادها تهیه نشده است و این قابل‌قبول نیست که چگونه در مقابل اصرار وزارت نفت برای تائید نهایی، تاکنون این متن تهیه و نهایی نشده است. کلیات قراردادهای جدید نفتی در شهریورماه امسال با اعمال تغییرات پس از چند مرحله به تصویب مجلس رسید و هیئت دولت نیز این قراردادها را در مهرماه ابلاغ کرد تا وزارت نفت هر چه سریع‌تر بر اساس این قراردادها که جذاب‌تر از قراردادهای گذشته وزارت نفت است، سرمایه‌گذار خارجی و داخلی جذب کند. ماحصل تلاش شرکت ملی نفت در اجرای این قراردادها، انعقاد یک قرارداد با شرکت داخلی وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام بود. حاتمی دراین‌باره می‌گوید: این خبری که از آن به‌عنوان قرارداد داخلی بر اساس قراردادهای جدید یاد می‌شود، تنها یک تفاهم‌نامه و شو بیشتر نبود. وزارت نفت از همان ابتدا در تدوین این قراردادها با مشکل مواجه شده بود و این مشکل همچنان ادامه دارد زیرا در تهیه این قراردادها واقع‌بینی صورت نگرفته است.

دراین‌باره سید حمید حسینی، عضو هیئت‌رئیسه اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی و کارشناس ارشد حوزه نفت و انرژی با بیان اینکه به نظر می‌رسد شرکت ملی نفت در اجرای قراردادهای جدید نفتی دچار تردید شده است و نمی‌داند کدام میدان را به چه شیوه‌ای به شرکت‌های داخلی و خارجی واگذار کند، به «فرصت امروز» می‌گوید: نمونه عینی این تردید در میدان آزادگان است باوجوداینکه اخباری مبنی بر واگذاری این میدان به شرکت خارجی شنیده می‌شود، مجدداً اعلام می‌شود به قرارگاه خاتم برای این میدان سه ماه فرصت داده‌ایم. وی با بیان اینکه شرکت ملی نفت بلاتکلیف عمل می‌کند، می‌افزاید : هنوز متن قراردادها نهایی نشده است، این موضوع برای این وزارتخانه نفت نوعی ضعف محسوب می‌شود اما نباید فراموش کرد تهیه متن برای هر قرارداد با توجه به شرایط آن قرارداد متفاوت است و نمی‌توان برای تمام قراردادها یک متن نهایی نوشت زیرا جزییات قرارداد فرق می‌کند. همچنین باید متنی تهیه شود که در آن رضایت شرکت ملی نفت، شرکت داخلی که باید شریک شرکت خارجی شود و شرکت خارجی لحاظ شود و این کار سخت و زمان‌بر است اگرچه سختی کار مانع از این نمی‌شود که ما از شرکت ملی نفت بخواهیم به وظایفش به‌خوبی عمل کند. این فعال بخش خصوصی با اشاره به اینکه با سیاست پیش‌گرفته و سرعت پایین وزارت نفت در اجرای قراردادهای جدید، نباید انتظار داشت که قرارداد بین‌المللی جدید نفتی تا پایان دولت یازدهم نوشته و امضا شود، اعلام می‌کند: باید از مسئولان نفت پرسیده شود چرا در نوشتن متن تأخیر وجود دارد اما شاید دلیل این تأخیر انتظار برای مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا و مباحث بانکی باشد زیرا فعلاً شرایط مهیا نیست تا مناقصه برگزار شود. از دید این کارشناس شرکت ملی نفت در حال ارزیابی صلاحیت شرکت‌های خارجی است و مشخص نیست چند شرکت خارجی علاقه‌مند برای سرمایه‌گذاری در کشور هستند تا مناقصه‌ها برگزار شود.

همچنین فرشید فرحناکیان، کارشناس حقوقی نفت و گاز با بیان اینکه متن اولیه قراردادهای جدید نفتی تهیه شده اما هنوز به دلیل آماده و مشخص نبودن ضمایم آن، نهایی نشده است و این ضعف وزارت نفت است، به «فرصت امروز» می‌گوید: وزارت نفت هنوز مناقصه‌ای بر اساس قراردادهای جدید نفتی برگزار نکرده است تا نکات مرتبط با هر قرارداد و هر میدان مشخص شود این در حالی است که تا پیش از تصویب اصل قراردادها این وزارتخانه عجله و اصرار زیادی برای گرفتن موافقت مراجع ذی‌صلاح داشت. وی با بیان اینکه مباحث حقوقی در کلیات قراردادها تهیه شده است اما جزییات نیاز به تأمل و سنجیدن شرایط طرفین در قرارداد دارد، می‌افزاید: قرار است در خصوص انتقال فنّاوری ضمایمی برای قراردادها تهیه شود که هنوز این مسئله در حال بازبینی است. با رویه در پیش‌گرفته شده توسط وزارت نفت بدون شک تا پایان دولت یازدهم نمی‌توان امیدوار بود که قراردادهای جدید نفتی عملیاتی شوند. فرحناکیان به برگزاری انتخابات آمریکا نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: مسئولان وزارت نفت منتظر نتایج این انتخابات هستند اما بااین‌وجود تعلل در تهیه متن‌های نهایی قابل‌پذیرش نیست.